به گزارش علم خوان، یافته‌های این بررسی که بوسیله پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشکده دندانپزشکی دانشگاه راتگرز در نیوجرسی آمریکا انجام شده است، در «ژورنال میکروب‌شناسی دهان» منتشر شده است.

پیشینه

سرطان لوزالمعده همچنان یکی از کشنده‌ترین بدخیمی‌ها است که بخشی از مرگبار بودن آن به دلیل قرار گرفتن لوزالمعده در عمق شکم، شروع بی‌سروصدا و نبود روش‌های تشخیص زودهنگام قابل اعتماد است. بنابراین، نشانگرهای زیستی که غیرتهاجمی، در دسترس و دقیق باشند، به شدت برای این بیماری مورد نیاز هستند.

حفره دهان و میکروب‌های ساکن آن دارد به طور فزاینده‌ای به عنوان دریچه‌ای بالقوه به سلامت و بیماری عمومی شناخته می‌شود. این بررسی با هدف جمع‌آوری شواهد موجود در مورد دقت تشخیصی میکروبیوم دهان (میکروب‌های زنده و طبیعی ساکن دهان) برای سرطان لوزالمعده انجام شد.

روش‌ها

پژوهشگران پایگاه‌های داده متعددی را برای مطالعاتی که عملکرد تشخیصی (حساسیت، ویژگی، نسبت‌های احتمال، نسبت شانس تشخیصی) مشخصه‌های میکروبیوم دهان را در بیماران مبتلا به سرطان لوزالمعده در مقایسه با گروه کنترل ارزیابی می‌کردند، جستجو کردند.

 آنها از ابزار QUADAS-2 برای ارزیابی کیفیت روش‌شناختی تحقیق‌های گنجانده شده استفاده کردند. ۹ تحقیقی در این فراتحلیل گنجانده شدند که نمایانگر 188 «واحد تحقیق» (مورد و کنترل) با مجموع تقریباً 6601 نفر بود.تجزیه و تحلیل شامل بررسی‌های زیرگروهی با روش نمونه‌گیری (بزاق، پوشش زبان، دهانشویه)، طبقه‌بندی (شاخه، جنس) و ترکیبی از ویژگی‌های میکروبیوم بود.

یافته‌های کلیدی

- برای «مشخصه‌های میکروبیوم تک‌دهانی»، ویژگی تجمیعی تقریباً 0.70 و حساسیت حدود 0.65 بود. نسبت شانس تشخیصی تجمیعی (DOR) یا Diagnostic odds ratio ۴.۸۵ بود.

- نکته مهم این است که در تجزیه و تحلیل‌های زیرگروهی که «چندین» مشخصه میکروبیوم دهان با هم ترکیب شده بودند، DOR به طور قابل توجهی بهبود یافت و به حدود 16.33 رسید.

-برخی از جنس‌های باکتریایی مانند استرپتوکوک و پرووتلا و زیررده‌های آنها در برخی از تجزیه و تحلیل‌ها ارتباط قوی‌تری با سرطان لوزالمعده داشتند.

این پژوهشگران نتیجه می‌گیرند که میکروبیوم دهان به عنوان یک نشانگر زیستی تشخیصی برای سرطان لوزالمعده امیدوارکننده است و بالقوه می‌تواند به عنوان یک ابزار غربالگری غیر تهاجمی به کار رود.

تفسیر

این نتایج نشان می‌دهد که اگرچه میکروبیوم دهان به خودی خود هنوز دقت تشخیصی کافی برای جایگزینی روش‌های تثبیت‌شده ارائه نمی‌دهد، ترکیب چندین ویژگی میکروبی ممکن است عملکرد آن را به طور قابل توجهی بهبود بخشد. نسبت شانس تشخیصی حدود ۱۶ نشان می‌دهد که افراد مبتلا به این بیماری حدود ۱۶ برابر بیشتر از افراد بدون آن، در آن زیرگروه، احتمال مثبت شدن آزمایش (مشخصه میکروبی) دارند. با این حال، از آنجایی که حساسیت (~۶۵٪) و اختصاصیت (~۷۰٪) آن برای نشانگرهای تکی متوسط ​​است، این رویکرد هنوز برای غربالگری بالینی معمول آماده نیست.

نقاط قوت و محدودیت‌ها

نقاط قوت این بررسی شامل این موارد است:

• سنتز سیستماتیک مطالعات متعدد، با ارزیابی استاندارد معیارهای دقت تشخیصی.
• بررسی روش‌های نمونه‌برداری و طبقه‌بندی میکروبی در تجزیه و تحلیل زیرگروه‌ها.

در مقابل این بررسی محدودیت‌هایی هم دارد:

• فقط ۹ تحقیق آنالیز شدند؛ اندازه نمونه‌ها نسبتاً کم و ناهمگن بودند.
• تنوع در طرح‌های مطالعه، جمع‌آوری نمونه دهانی (بزاق در مقابل پوشش زبان در مقابل دهانشویه) و روش‌های پروفایل میکروبی ممکن است تعمیم‌پذیری را محدود کند.
• حساسیت/اختصاصیت کم برای نشانگرهای تکی به این معنی است که کاربرد تشخیصی در حال حاضر محدود است.
• مانند اکثر فراتحلیل‌های نشانگر زیستی، خطر سوگیری، سوگیری انتشار و ناهمگنی همچنان محتمل است.

پیامدهایی برای عملکرد و تحقیقات بالینی

این یافته‌ها مسیری جالب‌توجه را برای تشخیص زودهنگام غیرتهاجمی سرطان لوزالمعده از طریق نمونه‌گیری بزاق/دهان می‌گشاید که ساده، ایمن و بالقوه مقرون به صرفه است.

برای کاربرد بالینی، تحقیقات آینده‌نگر بیشتری در مقیاس بزرگ مورد نیاز است که در حالت ایده‌آل روش‌های نمونه‌گیری، مشخصه‌های میکروبیوم و اعتبارسنجی پانل‌های میکروبی را در گروه‌های مستقل استاندارد می‌کنند.

 استراتژی‌های نشانگر زیستی چندوجهی (ترکیب نشانه‌های میکروبیوم دهان با تصویربرداری، نشانگرهای زیستی خون، طبقه‌بندی ریسک) ممکن است تشخیص زودهنگام را افزایش دهند.

با توجه به ماهیت تهاجمی سرطان لوزالمعده و پیش‌آگهی بد آن در صورت تشخیص دیرهنگام، حتی پیشرفت‌های  در حد متوسط ​​در تشخیص زودهنگام می‌تواند تأثیر قابل توجهی داشته باشند.

نتیجه‌گیری

به طور خلاصه، این فراتحلیل شواهد دلگرم‌کننده‌ای در این باره به دست می‌دهد که میکروبیوم دهان می‌تواند به عنوان یک نشانگر زیستی تشخیصی برای سرطان لوزالمعده عمل کند - به ویژه هنگام ترکیب چندین مشخصه میکروبی. اگرچه اعتبارسنجی بیشتر مورد نیاز است، اما این تحقیق به حوزه رو به رشد تشخیص مبتنی بر میکروبیوم یاری می‌رساند و بر ارزش بالقوه دهان به عنوان دریچه‌ای به بیماری‌های داخلی تأکید می‌کند.

منبع خبر: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC12541924/